Investing.com – Çiftçinin üretimini yaparak piyasaya sunduğu eserlerin birinci el satış fiyatındaki değişimi gösteren tarım ÜFE, Mart ayında %1,79 oranında artış gösterdi.
Tarım ÜFE’de aylık görünüm
TÜİK’in bugün açıkladığı rapora nazaran son ayda tarım ve avcılık eserleri ve ilgili hizmetlerde %1,64, ormancılık eserleri ve ilgili hizmetlerde %3,96 ve balık ve öbür balıkçılık eserlerinde %6,72 oranında artış gerçekleşti.
Ana kümelerde; bir evvelki aya nazaran çok yıllık bitkisel eserlerde %4,57, canlı hayvanlar ve hayvansal eserlerde %7,22 artış yaşanırken tek yıllık bitkisel eserlerde %3,51 azalış görüldü.
Aylık artış serisi devam ediyor
Tarım ÜFE verisi, Kasım 2021’e kadar aylık bazda %2 düzeyinin altında artışlar gösteriyordu. Kasım 2021 ve sonrasında yurt içinde döviz kurunun rekor yükselişler yaşamasıyla göstergedeki artış suratı da katlandı.
Aylık en yüksek değişimler şöyle:
- Ekim 2021’de aylık artış oranı %1,68 idi.
- Kasım 2021’de aylık %4,57 oranında artış yaşandı.
- Aralık 2021’de ise dövizin yansımasının artmasıyla aylık artış suratı %12,51 oldu ve data hesaplama tarihindeki en sert yükseliş görüldü.
- Ocak 2021’de yeniden dövizin yansımasının devam etmesiyle aylık artış suratı %14,83 ile yeni rekoru gördü.
- Şubat ve Mart aylarında da %12 üzeri artış devam etti. Ancak Nisan ayında, Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaşın besin fiyatlarında tedarik sorunu yaratması ve buna bağlı fiyatların süratle çıkmasıyla tarım ÜFE aylık bazda %17,76 oranında tarihi yükseliş yaşadı.
- Haziran 2022’de aylık %0,66 oranında düşüş görüldü. Akabinde ikinci düşüş %4,34 ile Ağustos ayında görüldü. Eylül 2022’den itibaren aylık bazdaki yükseliş serisi devam ediyor.
Yıllık bazda rekordan gerileme var
Tarım ÜFE ‘nin Ekim 2021’de yıllık bazda, yani Ekim 2020’den bu yana artış oranı %23,10 idi. Devam eden süreçte evvel yurt içi döviz fiyatlarındaki artış, akabinde global güç ve besin fiyatlarındaki artışla yıllık maliyet oranı katlandı.
Kasım 2022’de tarım ÜFE yıllık %169,45 düzeyine çıkarak rekor yükseliş gösterdi. Bu doruğun görülmesinin akabinde yıllık bazda yaşanan düşüş devam etti ve Mart 2023’te yıllık tarım ÜFE %106,77 oldu.
Yazar: Necdet Erginsoy