Yeni iktisat idaresiyle birlikte Haziran ayı Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası, Türkiye piyasalarının en değerli gündem unsuru haline geldi.
Bu hafta Perşembe günü yeni lideri Hafize Gaye Erkan başkanlığında toplanan Para Siyaseti Kurulu, faiz kararını açıklayacak.
EKONOMİ Gazetesi ile iddialarını paylaşan ekonomistlerin beklentileri, yüzde 15 ile yüzde 35 ortasında değişiyor. Siyaset faizi, yüzde 40 düzeyindeki enflasyona karşın yüzde 8,5 düzeyinde bulunuyor. İddialara nazaran en düşük artış beklentisi 650 baz puan, en yüksek artış beklentisi ise 2650 baz puan düzeyinde.
17 ekonomistin İKTİSAT Gazetesi’ne verdiği kestirimlerin medyanı yüzde 20-25 düzeyi olarak belirlendi.
Yani en az 1150 baz puanlık artış ekonomistlerin öngörüleri dahilinde.
Merkez Bankası Para Siyaseti Heyeti, son yıllarda hem bağımsızlık tartışmaları hem düşük faiz siyaseti hem de yetkili ağızlardan gelen “faiz değerini yitirdi” açıklamaları nedeniyle piyasanın çok da yüksek beklentilerinin olmadığı toplantılar haline gelmişti.
PPK metinleri ise birkaç söz değişikliği ile yayımlanırken Merkez Bankası para siyasetine ait sinyal alamayan piyasa oyuncularına karşılık, TL varlıkların da PPK kararlarına bir yansısı de yaşanmıyordu.
Ne dolar/TL ne Borsa İstanbul ne de Euro/TL siyaset faizi açıklamaları sonrasında hareket gösteriyordu.
En son artış Mart 2021’de yapıldı
Merkez Bankası siyaset faizinde en son artış, Naci Ağbal’ın başkanlığının son devrinde Mart 2021’de yapılmıştı. Mart toplantısında Ağbal başkanlığındaki Para Siyaseti Konseyi, 2 puan artış gerçekleştirmiş ve siyaset faizini yüzde 17’den yüzde 19’a yükseltmişti. Bu artış Ağbal’ın başkanlığının da sonunu getirmişti.
19 Mart 2021’de lider olan Şahap Kavcıoğlu periyodunda ise politika faizi hiç artırılmadı. 26 ay boyunca siyaset faizinde indirimler gerçekleştirilirken en son indirim, Şubat 2023’te 50 baz puan olarak gerçekleştirildi. Mart 2021’ten bu yana ise siyaset faizinde 1050 baz puanlık faiz indirimi yapıldı.
Bu manzara yeni iktisat idaresiyle birlikte değişti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in bölüm teslim merasiminde rasyonel siyasetlere dönüleceğini söylemesi, Merkez Bankası Başkanlığına Hafize Gaye Erkan’ın atanması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da Şimşek ile Erkan’ın siyasetlerini kabullendiğini söz etmesi, Merkez Bankası Para Siyaseti Konseyi toplantısı beklentilerinin en üst düzeye çıkmasına neden oldu.
Tek seferde yapılacaksa yüzde 35
Perşembe günü bu kritik toplantı gerçekleştirilecek.
Kurumların anketlerinde beklenti yüzde 19,5-yüzde 20 düzeyinde değişiyor. İKTİSAT Gazetesi’ne nazaran en yüksek kestirim veren ekonomistler ortasında bulunan eski TCMB Lideri Yardımcısı ve Para Siyaseti Konseyi üyesi Fatih Özatay, faiz artışı tek seferde yapılacaksa yüzde 35’e çıkarılması gerektiğini, üç seferde yapılacak ise de bu toplantıda yüzde 25’e yükseltilerek ardının geleceğinin vurgulanması gerektiğine işaret etti.
“Yüklü bir faiz artışı öngörmüyorum”
ODTÜ Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Atılım Murat ise Perşembe günkü PPK’de siyaset faizinin yüzde 15’e çıkarılmasını beklediğini söyledi.
Murat, faizde yüklü bir artırım öngörmediğini, bir anda yükseltilmesinin yüklü faturası olabileceğine işaret ederek bankaların yanı sıra yüklü faiz artışının şirketlerin maliyetini de zorlayacağını vurguladı.
Politika faizinin yüzde 15’e çıkarılmasını ve kelamlı yönlendirme yapılmasını beklediğini lisana getiren Murat, gelecek yıl mahallî seçimlerin olacağını hatırlatarak bu periyoda kadar iktisat siyasetlerinde esaslı bir değişiklik beklemediğine dikkat çekti.
“Faiz koridoru uygulanmaya başlayabilir”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da kademeli faiz artırımı yapılacağını, birinci etapta 15-20 ortası 18 üzere bir noktaya geleceğini düşündüğünü belirtti.
Aslanoğlu, “Nihai nokta 30 üzeri olmalı ancak ne kadar gidebilir şu anda öngöremiyorum. 25-30 ortası bir noktada durabilir. Faiz koridoru uygulamasını da önemli bir mümkünlük olarak düşünüyorum.” dedi.
Deniz Yatırım Yatırım Strateji ve Araştırma Kısım Müdürü Orkun Gödek, siyaset faizinin swapların oluştuğu yüzde 20-25 aralığına taşınmasını beklediğini kaydederek “Tek toplantıda mı yoksa 1-2 toplantıya bölerek mi yapacakları konusunda emin değilim. Yeni idarenin piyasaya ne kadar güçlü bir ileti vermek isteyeceği ile paralel bir durum.” diye konuştu.
TCMB Lideri Erkan bugün bankacılarla görüşecek
Geçen hafta Cuma günü Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile bir ortaya gelen Türkiye Bankalar Birliği üyesi banka genel müdürleri, bugün de Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan ile görüşecek.
Bugün saat 14.00’te TBB’de gerçekleştirilecek olan toplantıda da gündem, bankacılık dalında uygulanan regülasyonlar olacak.
Bakan Şimşek ile yapılan toplantıda da kesim kaynaklarından alınan bilgiye nazaran regülasyonların kademeli olarak gevşetilmesi ve sonunda kaldırılması gündeme geldi.
Regülasyonlar nedeniyle son yıllarda bilanço idaresi hayli zorlanılırken net faiz gelirleri ise yüksek düzeylerde negatif seyrediyor. Bakan Şimşek ile toplantının “pozitif” havada geçtiği belirtilirken toplantıda bankacılar, Merkez Bankası Lideri ile de bir ortaya gelmesi planlanmıştı. İşte o toplantı bugün gerçekleştirilecek. Bakan Şimşek Cuma günü TÜSİAD yetkilileri ile de görüştü.
Faiz artışının yükleri de detaylandırılmalı
TEPAV Yöneticisi Dr. Burcu Aydın Özüdoğru, beklentisinin siyaset faizinin yüzde 25 civarına çıkarılması olduğunu kaydederek şunları söyledi:
Marbaş Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru, kurum olarak bir sayı beklentisi paylaşmadıklarını lisana getirerek “Önden yüklemeli ya da patika biçiminde 35’e kadar yükselecek bir süreç öngörüyoruz.” diye konuştu.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.