Merkez Bankası siyaset faizi, yüzde 8,5 düzeyinde kalsa da piyasada faizler yükseliyor.
TL cinsi muhtaçlık, ticari ve taşıt kredisi faizleri, 5 Mayıs ile biten haftada son periyotların en yüksek düzeylerine çıkarken TL mevduat faizi ise 3 aya kadar vadede yüzde 29,05 ile ortalamada yüzde 30’a dayandı.
Türkiye seçimin birinci cinsini geride bırakırken seçim öncesinde bankaların kredi arzı epey azaldı. Kredi arzındaki iştahsızlık kredi oranlarına da yansıdı.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran 5 Mayıs haftası prestijiyle TL cinsi ticari kredi faizi bir evvelki haftaya nazaran 150 baz puan arttı ve yüzde 16,09’a yükseldi. Kredili mevduat ve kurumsal kredi kartı hariç TL cinsi ticari kredi faizi ise yüzde 179 baz puan arttı ve yüzde 15,99’a çıktı.
Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı, tıpkı haftada 37 baz puan artışla yüzde 9,45 olurken euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı, 79 baz puan azalışla yüzde 7,24 oldu. TL cinsi ticari kredi faizlerinde 10 Mart haftasından bu yana en yüksek düzeyler, 5 Mayıs haftasında görüldü. 8 haftanın en yüksek düzeyine çıkan ticari kredi faizlerinin yanı sıra tüketici kredi faizleri de yükseliyor.
İhtiyaç kredi faizi 9 ayın zirvesinde
Yine Merkez Bankasının haftalık datalarına nazaran muhtaçlık kredisi faizi, 5 Mayıs haftasında 96 baz puan arttı ve yüzde 34,30’a çıktı. Muhtaçlık kredi faizinde bu düzeyler, en son 12 Ağustos 2022 haftasında görülmüştü. Gereksinim kredi faizi 9 ayın tepesini gördü.
5 Mayıs haftasında bir evvelki haftaya nazaran tek gerileyen ise 4 baz puanlık azalışla yüzde 18,7’ye inen konut kredi faizi oldu. Taşıt kredisi faizleri ise 45 baz puan arttı ve yüzde 25,57’ye yükseldi.
En çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli TL cinsi mevduat faizi ise yüzde 29,05’e çıkarken ortalama TL mevduat faizi 80 baz puan azalışla yüzde 21,12’ye indi. Dolar mevduat faizi 9 baz puan artışla yüzde 2,26’ye çıkarken euro mevduat faizi 1 baz puan azalışla yüzde 0,58’e geriledi.
Tüketici kredi faizleri yükselse de Türkiye Bankalar Birliği bilgileri, tüketicilerin hem muhtaçlık kredisinde hem de kredi kartlarında talebinin artarak sürdüğünü ortaya koyuyor. TBB datalarına nazaran ferdi krediler, Mart’ta yüzde 78 artarak 1,875 milyar TL oldu. Kişisel kredilerin yüzde 99’u bankalar tarafından kullandırılırken finansman ve finansal kiralama şirketleri tarafından kullandırılan 15 milyar TL’lik ferdi kredinin, 10,4 milyar TL’si taşıt kredilerinden oluştu.
Bireysel kredilerin yüzde 38’ini gereksinim kredileri, yüzde 21’ini konut kredileri, yüzde 31’ini kredi kartları, yüzde 4’ünü taşıt kredileri ve yüzde 7’sini kredili mevduat hesabı oluşturdu.
Bireysel kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda 2,1 milyon kişi artarak 38,5 milyon kişi olurken ortalama kredi bakiyesi ise 49 bin TL seviyesinde gerçekleşti.
Tüketici kredileri 1.33 trilyon lira
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene nazaran dalın kredi hacmi, 5 Mayıs prestijiyle 82 milyar 36 milyon lira arttı.
Söz konusu devirde toplam kredi hacmi 8 trilyon 889 milyar 16 milyon liradan 8 trilyon 971 milyar 53 milyon liraya çıktı. Bankacılık bölümündeki toplam mevduat (bankalararası dahil), geçen hafta 93 milyar 66 milyon lira arttı.
Söz konusu haftada yüzde 0,90 artan bankacılık bölümü toplam mevduatı, 10 trilyon 440 milyar 429 milyon lira oldu. Bilgilere nazaran tüketici kredileri meblağı, 5 Mayıs prestijiyle 8 milyar 746 milyon lira artışla, 1 trilyon 328 milyar 678 milyon liraya yükseldi.
Söz konusu kredilerin 415 milyar 35 milyon lirası konut, 75 milyar 211 milyon lirası taşıt ve 838 milyar 431 milyon lirası muhtaçlık kredilerinden oluştu. Kelam konusu periyotta taksitli ticari kredilerin fiyatı, 3 milyar 669 milyon lira artarak 1 trilyon 103 milyar 188 milyon liraya çıktı. Bankaların ferdi kredi kartı alacakları da 13 milyar 599 milyon lira artarak 644 milyar 88 milyon lira oldu. Kişisel kredi kartı alacaklarının 340 milyar 736 milyon lirası taksitli, 303 milyar 352 milyon lirası taksitsiz oldu.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.