Piyasalarda global enflasyonist risk ve resesyon kaygıları devam ederken; ABD’de bankacılık dalına ait dertler tekrar canlandı. 2008 yılında yaşanan global finansal krizinden bu yana en büyük bankacılık krizi çözmeye çabalanırken, evvelki gün meselelerin önüne geçebilmek için First Republic Bank‘ın varlıklarını JPMorgan satın almış ve kesime yönelik tasaları hafiflemişti. Lakin dün ABD hisse piyasalarında satış baskısı tekrar arttı. Ağır data akışının olduğu bu haftada, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz kararları ve ABD ekonomisindeki gidişata yönelik ipucu vermesi açısından kritik olan tarım dışı istihdam verisi takip edilecek.
Fed’in para siyasetini belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) Mayıs ayı toplantısı bugün sona ediyor. Fed faiz kararını Türkiye saati ile (TSİ) akşam saat 21.00’de açıklayacak. Karar sonrası saat 21.30’da Fed Lideri Jerome Powell’ın basın toplantısının gerçekleşmesi bekleniyor. Piyasalar Fed’den 25 baz puan faiz artırımına kesin gözüyle bakarken; faiz kararından çok siyaset metninde yer alan tabirler ve Lider Powell’ın bildirileri kritik olacak. Piyasalar açıklamalarda, ileriki devir para siyasetine yönelik ipuçlarını arayacak.
Fed’den bu toplantıda 25 baz puanlık faiz artışına kesin gözüyle bakılırken, bankanın böylece son faiz artırımını gerçekleştirmesi bekleniyor. Ayrıyeten bu yıl bitmeden Fed’in faiz indirimine başlayabileceği de fiyatlamalar ortasında. Faiz kararı sonrası verilen bildirilerde, bilhassa faiz indirimlerine ne vakit başlanacağının sinyalleri aranacak.
Fed’in iletilerine piyasalar ne reaksiyon verebilir?
Küresel piyasalar faiz kararından çok Fed’in önümüzdeki periyot para siyasetlerine ait vereceği ipuçlarıyla ilgilenecek. Fed’in bu yıl bitmeden faiz indirimlerine başlayabileceğine işaret etmesi, piyasalar tarafından güvercin algılanabilir ve dolar endeksinde, ABD tahvil faizlerinde düşüş, emtialarda yükselişler yaşanabilir. Faiz indirimi için yakın bir vaktin gösterilmemesiyle Fed şahin bulunabilir ve piyasa reaksiyonu olarak dolarda güçlenme, ABD tahvil faizlerinde yükseliş, global borsa endekslerinde ve altın fiyatlarında düşüşler görülebilir.
Fed için sıkılaşma devrinin sonuna gelmiş olabiliriz
Küresel piyasalar için kritik bir hafta… Bugün ABD Merkez Bankasının (Fed) toplantısı ve yarın ise Avrupa Merkez Bankasının faiz kararı takip edilecek. Fed’in toplantısı her vakit olduğu üzere yeniden ön planda kalacak. Geçtiğimiz yıl Mart ayından bu yana Fed, para siyasetinde sıkılaşıyor. 2022 yılının sonlarına yanlışsız bu yolun sonuna gelindiğine dair iletilerini vererek bu yılki beklentileri değiştirmişti.
Yılbaşından bu yana, Fed’in iki toplantısı oldu ve her ikisinde de 25 baz puanlık faiz artışlarını sürdürdü. Mart ayındaki toplantısını hatırlayalım. Olağanda 50 baz puanlık faiz artışı yapması beklenirken, bankacılık kesiminde yaşanan kaygıların tesiriyle bu beklenti 25 baz puana düşmüştü. Beklentiler doğrultusunda, Fed Mart toplantısında 25 baz puan faiz artırdı. Totalde, yılbaşından bu yana 50 baz puanlık faiz artırmış oldu. Mayıs ayı için beklentiler 25 baz puan etrafında ağırlaşmış durumda. Fed’in bu toplantısında, son faiz artışını yapması bekleniyor. Yeniden de piyasalar bu mevzuda çok emin olamıyor.
Piyasalar Fed’in güvercin tonda devam etmesini bekliyor
En son Fed yetkililerinden gelen açıklamalarda, şahin bir üye, faiz artışlarının devam etmesini savunmuştu. Piyasaların başını karıştıran bir gelişmeydi. Buna karşın, piyasalar, resesyon ve bankacılık kesimine yönelik kaygıların devam etmesi sebebiyle Fed’in bu sene güvercin tonda devam etmesini bekliyor. Bugünkü toplantı neden değerli? Zira bu beklentileri destekleyen açıklamaların gelip gelmeyeceği aşikâr olacak.
Piyasanın beklediği biçimde, bugün yılın son faiz artışı yapılırsa ve yılın kalanı için sabit bırakacaklarına dair bir algı yaratırlarsa, dolar yatay ve zayıf seyrini muhafazaya devam edebilir. Borsalar ve emtialarda olumlu bir görünüm bekleyebiliriz.
Ancak bunu şu halde de okumak gerekiyor: Faiz artışının sonu olabilir ancak bunu tetikleyen riskler nedeniyle bu sona gelindi. Şayet resesyon tasaları ve bankalarla ilgili iflas haberleri gündeme gelmeseydi, Fed’in elini bu kadar zorlaştırmayabilirdi. Fed bir mühlet daha faizleri arttırmak isteyebilirdi; sonuç olarak enflasyonu düşürmek için bu adımı attılar. Enflasyon hâlâ maksattan uzakta ve kısa vakitte, gayeye yaklaşması da beklenmiyor.
Fed’in vereceği bildiriler piyasaları ikna etmeli
Bu riskler karşısında Fed’in agresif davranması, piyasalarında güzeline gitmeyecektir ve ülke iktisadını daha da güç duruma sokabilirler. Bu nedenle Fed için sıkılaşma periyodunun sonuna gelmiş olabiliriz. Bunu da bugün net bir halde görüyor olacağız. Fed’in vereceği iletiler, piyasaları ikna etmeli. Piyasaları ikilemde bırakması durumunda borsalar üzerinde risk iştahı zayıf seyretmeye devam edebilir. Emtialarda da istikamet arayışı sürebilir. Resesyon ile ilgili piyasaya verecekleri de algıda kıymetli olacaktır. Şayet resesyon konusunda dramatik açıklamalarda bulunurlarsa, piyasaların güzeline gitmeyecektir. Bu da borsalarda satışların meydana gelmesine neden olabilir.
Küçük-orta ölçekli bankalar üzerinde riskler sürüyor
Bankalarla ilgili konuya gelecek olursak, küçük-orta ölçekli bankalar üzerinde riskler sürüyor. Geçtiğimiz hafta, First Republic bankası bilançosunu açıkladı ve beklentilerin üzerinde mevduatlarda çıkışlar görüldü. Bu da piyasalardaki tedirginliği arttırdı. Lakin Mart ayında ABD Hazine Bakanı Yellen, bankalardaki tüm mevduatları sigortalamayı düşünmediklerini belirterek, esasen küçük-orta ölçekli bankalar üzerinde risklerin devam etmesine neden olmuştu. Bu nedenle First Republic bankasında yaşanan gelişme çok sürpriz olmadı. Bundan sonrada yenileri olursa, tedirginliğin artmasını tetikleyebilir fakat piyasa çok sürpriz karşılamayacaktır.
JPMorgan, First Republic Bank ‘ı satın alacağını belirterek büyük bankaların mümkün bir bankacılık krizine karşı tedbir almaya devam ettiklerini gösterdi. En azından piyasaları sakinleştiriyorlar. Fed’in de bankalarla ilgili telaffuzları bu açıdan kıymetli. Ortamı sakinleştirici bildiriler vermesi en azından bu krize yönelik beklentileri çok etkilemeyebilir. Fiyatlamalarda da olumsuz algılamanın önüne geçebilirler.
Sonuç olarak, bugünkü karardan fazla, karar metnindeki sözleri ve Fed Lideri Powell’ın konuşması kritik olacaktır. Yılın kalanı için verecekleri sinyaller doğrultusunda piyasalarda yeni bir fiyatlamayla karşılaşabiliriz. Güvercin bir Fed, doların mevcut seyrini sürdürmesini sağlayabilir. Şahin bir Fed, güçlü doları dayanaklar ve borsalar-emtialarda negatif bir fiyatlama yaşanabilir.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır