Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında klasik para siyasetine dönüş adımları ile Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primindeki olumlu performans, yabancı yatırımcıların Türk devlet ve şirket tahvillerine ilgisini artırırken sıkı para siyaseti ve miktarsal sıkılaşma adımları da şirketlerin yurt içinde tahvil ihraçlarına sürat vermesine neden oldu.
Seçim öncesinde Sermaye Piyasası Konseyinden yurt içi ve yurt dışına tahvil ihracı için 82 şirket, seçimden sonra ise 129 şirket onay aldı. 129 şirketin 61’inin onayı ise son 5 haftada gerçekleşti. Yurt dışına tahvil ihracı için seçim sonrası alınan 14,4 milyar dolar ve 500 milyon euro’luk müsaadenin ise neredeyse tamamı son 5 haftada gerçekleşti.
Sadece 5 haftada 14,4 milyar dolarlık ihraç izni
Seçim sonrası değişen para siyaseti, tahvil ihraçlarındaki seyri de etkiledi. Yaklaşık 4 ayda 129 şirket borçlanma aracı ihraç tavanı müsaadesini aldı; bu şirketlerin toplam borçlanma aracı ihraç tavanı, 369 milyar 569 milyon 550 bin lira, 14 milyar 416 milyon 925 bin 706 dolar ve 500 milyon euro oldu.
Son haftalarda ise Sermaye Piyasası Konseyi (SPK) haftalık bültenlerinde en dikkat çeken kısım, borçlanma araçları ihraçları için verilen müsaadeler. Seçim sonrası ivmelenen müsaadeler son 5 haftada gaza bastı. 20 Eylül’de 12 şirket, 14 Eylül’de 13 şirket, 7 Eylül’de 13 şirket, 31 Ağustos’ta 13 şirket ve 24 Ağustos’ta ise 10 şirket yurt içi ve yurt dışı tahvil ihraçları için SPK müracaatlarının sonuçlanmasını karşıladı.
Bu son 5 haftada yurt içinde 211 milyar 631 milyon 900 bin liralık, yurt dışında ise 13 milyar 216 milyon 925 bin 706 dolar ve 500 milyon euro’luk tahvil ihraçlarına onay çıktı. Seçim sonrası yurt dışı tahvil ihracı için alınan 14 milyar 416 milyon 925 bin 706 dolar ile 500 milyon euro’luk ihraç müsaadesinin neredeyse tamamı bu son 5 haftada gerçekleşti.
20 Eylül’de Ford (FROTO) Otomotiv 500 milyon euro, 14 Eylül’de Akbank (AKBNK) 2 milyar dolar tahvil, 2 milyar dolar da sürdürülebilir tahvil, Mersin Liman İşletmeciliği 516 milyon 925 bin 706 dolar, 7 Eylül’de İş Bankası (ISCTR) 2 milyar dolar sürdürülebilir tahvil, 31 Ağustos’ta Nurol Holding 500 milyon dolar, Vakıfbank (VAKBN) 1 milyar dolar sürdürülebilir tahvil, 24 Ağustos’ta ise Garanti Bankası (GARAN) 2 milyar dolar sürdürülebilir tahvil ihracı müsaadelerini aldı. 20 Temmuz’da 500 milyon dolarlık müsaade alan Arçelik geçen hafta ihraca çıktı. 8 Haziran’da ise QNB Finansbank 600 milyon dolar tahvil ve 100 milyon dolar sürdürülebilir tahvil ihraç müsaadesi almıştı.
Yeni iktisat idaresi ve klasiğe dönen para siyaseti sonrasında Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi, seçim öncesindeki 700 baz puanlardan son günlerde 390 baz puanın altına geriledi. Gelişmekte olan ülke 5 yıllık CDS primleri ortasında 1 Haziran’dan bugüne performanslar göz önüne alındığında, en olumlu hareketi Türkiye 5 yıllık CDS primi gerçekleştirdi.
33,02 baz puanlık gerileme yakalanırken bu harekette seçim sonrasında uygulanmaya başlanan iktisat siyasetleri ve olumlu beklentilerin artması tesirli oldu. Uzmanların verdiği bilgiye nazaran haziran başından bugüne ABD tahvil getirilerindeki artışa karşın Türkiye’nin ülke risk priminde bariz düşüş kaydetmesi sonucunda Türkiye dolar cinsi eurobond getiri eğrisinde düşüş meydana geldi. Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşları ve yabancı kurumlardan olumlu raporlar da yabancı yatırımcıların dikkatlerinin yine TL cinsi varlıklara çevrilmesinde tesirli oldu. Her ne kadar istenilen oranlar şimdi yakalanmasa da Borsa İstanbul’da da yabancı hissesi daima bir artış içinde.
İhraçlarda getiri oranları düşüş gösteriyor
Ekonomistler, işte bu ekonomik şartların da şirketlerin ve bankaların tahvil ihraçları için uygun ortam sağladığına işaret etti.
Yurt dışında hem devlet hem de şirket tahvilleri daha fazla ilgi çekiyor. Son haftalarda gerçekleştirilen ihraçlarda dolar cinsi getiriler yüzde 9’a yaklaşıyor. Daha evvel ihraç müsaadesi alan TSKB (TSKB) 5 yıl vadeli yüzde 9,5 getiri oranı ile 300 milyon dolar fiyatında tahvil ihraç etti. Vakıfbank nominal fiyatı 750 milyon dolar olan, 5 yıl vadeli, yüzde 9,125 getirili ve kupon oranı yüzde 9 olan tahvil ihraç ederken Yapı Kredi (YKBNK) de nominal meblağı 500 milyon dolar olan, 5 yıl vadeli, yüzde 9,375 getirili ve kupon oranı yüzde 9,25 olan tahvil ihraç etmişti.
Arçelik geçen hafta yüzde 8,5 getiri ile 5 yıl vadede 400 milyon dolar borçlandı. İhraca 840 milyon doların üzerinde talep gelirken yüzde 8,75 olarak açıklanan tahvilin getirisi, son olarak yüzde 8,5’e kadar geriledi. Seçimlerden evvel yapılan ihraçlarda bankaların ve şirketlerin ise getiri oranları yüzde 12-9,7 ortasında değişim gösteriyordu. Hazine’nin düzenlediği 11 Ocak’taki 2,75 milyar dolarlık 10 yıl vadeli eurobond ihracında faiz yüzde 9,750, 8 Mart’taki 6 yıl vadeli ve 2,25 milyar dolar ihracında getiri yüzde 9,5 olmuştu. 5 Nisan’daki yeşil tahvil ihracında ise yüzde 9,3 getiri oranı yakalandı. O devir Türkiye’nin CDS’i ise 550 baz puan düzeylerinde bulunuyordu.
Başvuruların onay mühletler kısaldı
Sermaye piyasası kaynakları, şirket muhtaçlıkları ve talepleri göz önüne alınarak müracaat belgelerinin sonuçlandırıldığını tabir etti. Hem şirketlerin bu enstrümanı tanımaları hem de muhtaçlıkları sebebiyle müracaatlarda artış yaşandığını kaydeden kaynaklar, müracaat limitlerinin şu andaki geçerli mevzuata nazaran verildiğini bildirdi. Kaynaklar, borçlanma aracı müracaatlarına ayrılan insan kaynağının artmasının da müracaatların sonuçlandırılmasında müddetleri kısalttığına dikkati çekti.
Seçim öncesi 25,4 milyar dolarlık ihraç izni
Sermaye Piyasası Konseyi haftalık bültenlerine nazaran seçimden evvel 82 şirket, 101 milyar 404 milyon 350 bin liralık yurt içi, 25 milyar 349 milyon 170 bin dolar ve 750 milyon euro’luk yurt dışı tahvil ihracı müsaadesi aldı. Yurt dışı tahvil ihracında 5 Ocak’ta 10 milyar dolarlık ve 27 Nisan’da 13 milyar dolarlık ihraç müsaadeleri dikkat çekti. 5 Ocak’ta İş Bankası ile Vakıfbank, 5’er milyar dolarlık borçlanma aracı tavanı için müsaade aldı. 27 Nisan’da ise Denizbank 3 milyar dolar, Yapı Kredi Bankası ise 7 milyar dolar tahvil, 3 milyar dolar da sürdürülebilir tahvil ihracı müsaadesine kavuştu.
2 Mart’ta Garanti Bankası 2 milyar dolar, 26 Ocak’ta SASA (SASA) 500 milyon euro, 23 Şubat’ta Şekerbank (SKBNK) 300 milyon dolar, Dayanak Faktoring 5 milyon 420 milyon dolar, 6 Mayıs’ta Yapı Kredi ipotek teminatlı menkul değer olarak 250 milyon euro, 11 Mayıs TTL Tütün Sanayi 10 milyon dolar, 17 Mayıs’ta Takviye Faktoring 8 milyon 750 bin dolar borçlanma aracı ihraç müsaadesini aldı.
Seçimlerden evvel bankalar dışında yalnızca 3 şirket 500 milyon euro ve 24 milyon 170 bin dolarlık yurt dışı tahvil müsaadesi almıştı. Seçim öncesinde Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi CDS’lerinde ise yüksek düzeyler dikkat çekiyordu. CDS’ler seçim öncesine kadar 500 baz puanın üzerinde kalırken birinci çeşit sonrasında 700 baz puanın üzerine çıkmıştı.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.