Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneğinin (ODMD) bilgilerine nazaran araba ve hafif ticari araç satışları, Ağustos’ta geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 78,9 artarak 86 bin 454 adet oldu. Geçen ay araba satışları bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 87,7 artarak 66 bin 131 adete, hafif ticari araç satışları ise yüzde 55,1 yükselerek 20 bin 323 adete ulaştı.
Satışlar, geçtiğimiz aylara oranla sürat kesse de tüm vakitlerin en yüksek Ağustos ayı otomotiv satışı yapılmış oldu. Araba ve hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık Ağustos ayı ortalama satışlara nazaran yüzde 48,8, araba pazarı yüzde 50,2, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 44,6 artış gösterdi.
Otomotiv satışlarının sürat kesmesinde, yüksek fiyatların yanı sıra finansmana erişimde yaşanan zorluklar ve arabanın “yatırım aracı” cazibesini kaybetmesi tesirli oldu. Satışları düşüren bir başka etken de otomotiv fabrikalarının yıllık bakım devri nedeniyle üretime birkaç hafta mola vermesi oldu. Fabrikaların kapanması, daha ulaşılabilir olan yerli arabaların arzında kısıtlamaya yol açtı.
MAİS AŞ Genel Müdürü Berk Çağdaş, geçen hafta EKONOMİ’ye yaptığı açıklamada talepteki yavaşlamaya dikkat çekerek otomotiv satışlarının en fazla 90 bin adet olmasını beklediklerini söz etmişti. Çağdaş, faizlerdeki artışın bilhassa yatırım gayeli araba alım talebini düşürdüğünü söylemişti. Gülan Otomotiv İdare Şurası Lideri Alp Gülan da en ucuz arabanın 1 milyon TL hududuna dayandığı piyasada, ferdî talebin Ağustos ayıyla birlikte kıymetli oranda sürat kestiğini, filo satışlarının ise nispeten daha umut verici olduğunu söz etmişti.
Öte yandan talebin yavaşlamasına karşı araç tedarikinin artması, bayilerde çip kriziyle başlayan uzun sipariş kuyruklarını da eritti. Görüştüğümüz bayi yetkilileri, kimi istisna modeller dışında neredeyse sırada bekleyen hiç müşteri kalmadığını söz etti. Toplumsal medyada da birçok tüketici, daha evvel telefonlarına bile çıkmayan bayilerin artık araç satmak için kendilerini aradığını sav etti.
8 ayda pazar %64,7 büyüdü
2023 yılının Ocak-Ağustos periyodunda Türkiye otomotiv pazarında satışlar, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 64,7 artarak 755 bin 282 adete yükseldi. Kelam konusu periyotta araba satışları yüzde 64,3 artışla 582 bin 419, hafif ticari araç satışları ise yüzde 66,4 yükselişle 172 bin 863 adet olarak gerçekleşti.
Talep düşük segmente kayıyor
2023 Ocak-Ağustos devrinde araba pazarı segmentlere nazaran değerlendirildiğinde, satışların yüzde 88,9’unu vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti arabalar 316 bin 521 adetle yüzde 54,3, B segmenti arabalar 196 bin 114 adetle yüzde 33,7 hisse aldı.
Sektör yetkilileri, yüksek enflasyon ve krediye erişimde yaşanan zorluklara paralel, Temmuz ayıyla birlikte bilhassa görece daha ulaşılabilir olan A ve B segmenti araçlara talebin arttığını tabir etti. Ülke genelindeki araba satışlarının yüzde 84,8’i, 1600cc altındaki arabalardan oluştu.
Elektrikli araç satışı hızlandı
Alım gücünün zayıflaması ve akaryakıt fiyatlarına üst üste gelen artırımlar, tüketiciyi daha az yakıt tüketen araçlara yöneltiyor.
Ocak-Ağustos periyodunda satışların yüzde 68,9’unu akaryakıtlı, yüzde 15,7’sini dizel, yüzde 10,4’ünü hibrit araçlar oluştururken elektrikli araçların hissesindeki yükseliş dikkat çekti.
Elektrikli arabalar yüzde 3,9 hisseyle 22 bin 891 adetlik satış sayısına ulaştı. 2022’nin tıpkı periyodunda ise 3.283 adet elektrikli araba satışı gerçekleşmiş, bu segment araçlar toplam pazardan yüzde 1 hisse bile alamamıştı. Talebin zayıfladığı otogazlı arabaların toplam satıştan aldığı hisse da yüzde 1,1’e geriledi.
Gövde tiplerine nazaran değerlendirilme yapıldığında en çok tercih edilen gövde tipi yüzde 49,3 hisseyle SUV arabalar olurken onu yüzde 27,3 hisseyle sedan, yüzde 21,1 ile hatchback arabalar takip etti.
Bu yıl 3.400 Togg satıldı
Rapora nazaran yılın birinci 8 ayında binek ve hafif ticari olmak üzere toplam satışlarda birinci sırayı 126 bin 650 adetle Fiat aldı. Onu sırasıyla 77 bin 48 ile Renault (RENA), 70 bin 763 ile Ford (FROTO), 57 bin 924 ile Volkswagen (VOWG_p), 54 bin 42 ile Peugeot (PEUG) izledi.
Fiat, araba satışlarında da birinciliği kaptırmadı. Kelam konusu periyotta Fiat 85 bin 334, Renault 65 bin 865, Volkswagen 47 bin 7, Opel 42 bin 241, Peugeot ise 40 bin 738 adet araba satışı gerçekleştirdi.
ODMD’nin datalarına nazaran Ağustos ayı prestijiyle bu yıl satılan Togg sayısı 3 bin 400’e ulaştı.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.