Investing.com – Kripto para ticareti, kripto sanayisinin en temel alanlarından biridir. Kripto sanayisinde faaliyet gösteren birçok projenin ekosistemlerde çeşitli kullanım hedefine sahip lokal kripto varlıkları bulunur. Bu kripto varlıklar, altcoin piyasasını oluştururken ikincil piyasa olarak isimlendirilen merkezi ve merkezsiz kripto para platformlarında alınıp satılır ve trader’lar, bu yolla faaliyetlerinden kâr elde etmeyi hedefler.
Kripto para piyasaları, global finans piyasasında en riskli varlık statüsü olarak kabul edilir. Piyasanın klasik finans piyasalarına nazaran nispeten daha küçük olması, düzenleyici eksikliklerine bağlı olarak spekülasyon ve manipülasyona karşı daha az dirençli olması ve piyasaların volatilitesi bu bölümde yüksek ölçülerde kâr imkanı tanımasının yanında birebir oranda ziyan etme mümkünlüğünü da beraberinde getirir.
Başarılı bir kripto ticareti için yüksek derece teknik ve temel tahlil bilgisine gereksinim duyulurken bunun yanında muhakkak bir stratejiye bağlı kalmak, bütçe idaresi ve sağlam bir psikolojiye sahip olmak da son derece değerlidir.
Tüm bunlardan evvel ise kripto ticaretinin temellerini bilmek gerekir. Bu bağlamda bugünkü içeriğimizde kripto ticaretinde sık kullanılan tabirleri tanımlayacağız.
Kripto para çifti
Kripto para çifti ya da başka tabiriyle paritesi, birbiriyle takas edilebilen iki kripto para ünitesini gösterir. Bunun yanında kripto paraların prestiji para üniteleriyle takas fiyatı da bu halde gösterilir. Örnek olarak ETH/BTC çiftinde denklemin birinci kısmı ETH, baz dövizi olarak isimlendirilirken ikinci kısımdaki BTC, zıt döviz cinsi olarak isimlendirilir. Buna nazaran ilgili parite 1 ETH’nin ne kadar BTC bedeline sahip olduğunu gösterir.
Alım satım durumunda ise ETH/BTC çiftindeki yükseliş, ETH’nin BTC karşısında kıymet çıkarını gösterirken paritede düşüş ETH’nin yani baz paranın kıymet kaybını yansıtır.
Alım, satım fiyatı ve makas tabirleri nedir?
Alım fiyatı için çeşitli platformlarda “Bid” terimi kullanılır. Bu teklif fiyatı olarak algılanabilirken kripto para satın almak için ödemeye razı olunan fiyatı tabir eder. Satım fiyatı için ise “Ask” terimi kullanılırken varlığın satılması için kabul edilen fiyat manasına gelir. Ask ve Bid fiyatı ortasındaki fiyat aralığı ise makas olarak tabir edilirken bu, yabancı platformlarda “Spread” terimiyle söz edilir.
Emir defteri
Emir Defteri (Order Book), alım ve satım buyruklarının işlendiği tabloya denir. Tablo, gerçek vakitli olarak güncellenirken trader’ların platforma girdiği emirlerlden oluşurken yüksek hacimli varlıklarda süratli bir akışa sahiptir.
Takas sürecinde bir trader, almak ya da satmak istediği kripto varlığın şartlarını platforma ilettiğinde bu talimat, buyruk defterine yazılır ve şartlar birebir buyruğun aksisini giren öteki bir yatırımcının teklifiyle eşleştiğinde ticaret gerçekleşir. Şayet trader’ın girdiği şartların aykırısı bir buyruk bulunmazsa süreç buyruk defterinde beklemeye alınır.
Alış (long) ve satış (short) pozisyonları
Alış ve satış durumları, kripto vadeli süreçleri için kullanılan tabirlerdir. Buna nazaran alım durumu, uzun (long) durum olarak da isimlendirilirken kripto varlık fiyatında artış beklentisi olan trader’ların, belli parametrelerde kaldıraçlı olarak açtıkları durumlardır.
Satış konumları ise kısa (short) konumlar olarak tabir edilirken varlığın fiyatındaki düşüş beklentisiyle kaldıraçlı olarak açılan süreçleri tabir eder.
Alım ve satım duvarı nedir?
Alım ve satım duvarı tabirleri, bir kripto para platformunda makul bir fiyatta yüksek ölçüde buyrukların toplandığı fiyat düzeylerini tabir eder. Bu duvarlar, tek bir yatırımcının büyük bir buyruğu olabilirken birçok yatırımcının tıpkı fiyattan girdiği buyruklarla de oluşabilir.
Buna nazaran alım duvarı (buy wall) görülen bir piyasada kripto varlık fiyatının o noktada düşüşün engellemeye çalışıldığını söz eder. Makul bir fiyat düzeyinde oluşan alım duvarı, bu fiyat düzeyini aşacak kâfi ölçüde satış olmadıkça kripto varlığın fiyatının düşmesini pürüzler ve genelde fiyatın yine yükselişe geçmesi için teşvik edici bir durum olarak kabul edilir.
Satım duvarı (sell wall) ise tam karşıtı biçimde kripto varlık fiyatının belli bir fiyat düzeyinin üzerine çıkmasını engelleyen bir durumdur. Çünkü bir fiyat düzeyinde yüksek ölçüde bir satım buyruğunun bulunması, tekrar yüksek ölçüde alım gerektirdiği için bu fiyatın aşılarak varlık pahasının yükselmesini engelleyen bir durumdur.
Emir türleri
Kripto para platformunda süreç yaparken forex piyasasına benzeri halde buyruk tipleri kullanılır.
Piyasa emri
Piyasa buyruğu, genelikle bir kripto varlığın süratli biçimde alınıp satılması için kullanılır. Bu buyruk tipinde alınmak istenen varlık ölçüsü girildikten sonra gönderilen buyruk, o anki piyasa fiyatından gerçekleşir.
Limit emirleri
Limit buyrukları, kripto paraların muhakkak bir fiyattan ve belli ölçüde almak için kullanılan alım ve satım emirleridir. Bu buyruk tipinin avantajı, ekrana bağlı kalmadan belirlenen fiyattan alım ya da satım yapmayı kolaylaştırmasıdır. Öbür yandan bu buyruk cinslerinde piyasa yapıcı olarak işlenen fiyat daha ucuz olduğundan piyasa buyruğuna nazaran daha avantajlıdır. Buyruğun gerçekleşmesinin garanti olmaması ise kimi durumlarda bir dezavantaj olarak görülebilir.
Buy stop ve sell stop
Buy stop, mevcut piyasa fiyatına nazaran daha yüksek bir fiyattan girilen satın alma buyruğudur. Traderlar, direnç olarak iddia ettiği bir fiyat düzeyinin üzerinde alım yapmak istediğinde bu buyruk tipini kullanabilir.
Sell stop buyruğu ise fiyatın düşmeye devam edeceği varsayımında bulunan trader’lar tarafından kullanılır. Buna nazaran sell stop buyruğu, mevcut piyasa kıymetinin altında bir fiyat düzeyinden oluşur ve buy stop şartlarının zıddını yansıtır.
Durdurma buyrukları: stop-loss ve spot-limit
Stop-loss ve stop-limit buyrukları, kripto varlık belli bir fiyat düzeyine ulaştığında varlığın satışı için sürece alınan buyruk çeşididir. Stop-loss buyruğu, muhtemel düşüş durumunda ilgili durumun ziyanını sınırlamak ya da muhakkak bir kâr ölçüsünü korumak için kullanılan buyruk çeşididir. Stop-limit buyruğu, varlık belirlenen bir fiyat düzeyine ulaştığında sırf belirlenen ikinci fiyattan alınması yahut satılması için verilen buyruk cinsidir.
Buna nazaran stop-loss, yatırımcının ziyan durumunda konumu otomatik olarak sınırlamasını sağlar. Stop-limit buyruğu ise daha spesifik olarak belirlenen fiyat düzeyine nazaran konum kapatmak yahut açmak için kullanılır.