Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve emniyetli referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin, Mayıs 2023 periyodu sonuçları açıklandı.
Eşik paha olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların, dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran manşet PMI, Mayıs ayında değişim göstermeyerek 51,5 seviyesinde kaldı.
Üst üste beşinci ay eşik bedel 50’nin üzerinde gerçekleşen endeks, Türk imalat bölümünün faaliyet şartlarında güzelleşmenin sürdüğüne işaret etti. Kelam konusu ölçülü güzelleşme, Nisan ayındaki ile birebir olacak formda 2021 sonundan bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.
Son anket kapsamında iştirakçi firmalar, yaygın bir formda talepte düzgünleşme olduğunu bildirdi
Bu güzelleşmenin en direkt tesiri, yeni siparişlerin son üç ay boyunca güçlü bir biçimde artması oldu. Yeni ihracat siparişlerinde de artış kaydedildi. Bu gelişmelere bağlı olarak imalatçılar, üretim hacimlerini de son üç ay boyunca genişletti. Kimi anket iştirakçileri, Şubat ayındaki zelzele sonrası faaliyetlerine şimdi yeni dönebildiklerini belirtti. Yeni siparişlerdeki yükseliş, imalatçıların istihdam seviyelerini son üç aydır birinci sefer artırmasına imkan sağladı.
Bununla birlikte firmalar, erken emekliliklerin istihdamı sınırladığını bildirmeye devam etti. İstihdam seviyesindeki yükseliş, firmaların iş yüklerinin altından kalkabilmelerini sağladı ve evvelki anket devrinde görülen artışın akabinde birikmiş işler azalma kaydetti. Satın alma faaliyetindeki artışın yanı sıra girdi ve mamul stoklarının kullanımı da talebi karşılamaya yönelik uğraşları destekledi.
Mayıs dataları, dalda enflasyonist baskıların hafiflemeye devam ettiği tarafında sinyal verdi. Girdi maliyetleri büyük ölçüde Türk lirasındaki paha kaybı nedeniyle artmaya devam etse de enflasyon oranı, yılın başından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Buna bağlı olarak satış fiyatlarının artış suratı üst üste dördüncü ay gerileyerek Nisan 2020’den beri en düşük oranda kaydedildi.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
Takip edilen 10 kesimin sekizinde üretim arttı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Mayıs raporuna nazaran imalat sanayi faaliyet şartlarında genele yaygın düzgünleşme oldu. Mayısta ağaç ve kağıt eserleri ile elektrikli ve elektronik eserler hariç, takip edilen 10 kesimin sekizinde üretim arttı. Kara ve deniz taşıtlarında üretim en süratli artışı kaydederken besin eserleri, metalik olmayan mineral eserler ve giysi ve deri eserleri bölümleri de yine büyüme patikasına geçti.
Yeni siparişlerde daha da olumlu bir tablo dikkat çekti ve sırf ağaç ve kağıt eserleri bölümünde düşüş kaydedildi. En süratli artışın gerçekleştiği dokuma eserlerini çok az bir farkla kara ve deniz taşıtları takip etti. Makine ve metal eserler, kara ve deniz taşıtları ve besin eserleri başta olmak üzere kimi dallarda yeni ihracat siparişlerindeki süratli büyüme toplam yeni siparişleri destekledi.
Yeni siparişlerin genele yaygın bir halde artmasıyla birlikte kesimlerin büyük kısmı, Mayıs ayında istihdamını genişletti. Elektrikli ve elektronik eserler bölümünün istihdamı anketin başladığı Ocak 2016’dan beri en süratli artışı kaydetmenin yanı sıra oran olarak başka kesimleri de geride bıraktı.
Çalışan sayıları sırf metalik olmayan mineral eserler ve dokumacılık dallarında düşüş kaydetti. Yeni siparişlerdeki büyümeye karşın istihdamda sağlanan artış, genel olarak firmaların iş yüklerini yönetebilmesine yardımcı oldu. İkinci çeyreğin ortasında birikmiş işler 10 kesimden yalnızca dördünde arttı.
Girdi enflasyonu bir evvelki aya kıyasla düşüş gösterdi
Girdi maliyetleri genel olarak yükselmeye devam etti lakin dalların çoğunluğunda enflasyon, Nisan ayına kıyasla düşüş gösterdi. En süratli artış kara ve deniz taşıtları firmalarında, en yavaş artış ise kimyasal, plastik ve kauçuk eserlerinde gerçekleşti. Bu eğilim son eser fiyatları için de geçerli oldu.
Elektrikli ve elektronik eserler kesiminin üretiminde görülen yavaşlama, firmaların yeni siparişleri karşılayabilmek için ekseriyetle mevcut stoklarını kullanmalarına yol açtı. Buna bağlı olarak son eser stokları Mayıs ayında süratli bir halde azaldı. Lakin genel tabloya bakıldığında kesimlerin çoğunluğunda üretim sonrası stokların Mayıs’ta arttığı görüldü.
Takip edilen 10 bölümün altısında artış kaydeden girdi stokları için de emsal bir tablo kelam konusu oldu.
Foreks Haber Merkezi