Yüksek teknolojili yatırımlara yük verilse de son 3 yılda faaliyete başlayan firma kayıtlarına nazaran imalata geçen işletmelerin yalnızca yüzde 1,3’ü yüksek teknolojili eser üretenlerden oluştu. EKONOMİ’nin kayıtlardan derlediği bilgilere nazaran 2020’den bu yana 47 bin 676 sanayi şirketi imalata başladı.
Bunlardan yalnızca 621’i yüksek teknolojili eserler üreten firmalardan oluştu. Birebir periyotta tartı ise yeniden düşük teknolojili eserler üreten firmalardan oluştu. Faaliyete başlayan sanayi eseri imalatçılarının yüzde 51,19’u, düşük teknolojili eser imalatı yapıyor.
Üretici, daha kolay üretilen düşük ve orta teknolojiye yöneliyor
Türkiye’de son periyotta yüksek teknolojili eserlere yönelik olarak ağır teşvikler ve yönlendirmeler yapılıyor. Sanayi yatırımlarının rölâtif olarak düşük ve orta düşük kesimlerde ağırlaşması olağan olarak kabul ediliyor.
Çoğunlukla firmadan firmaya iş yapılan bu alanda, muhtaçlıklar da süreklilik niteliği taşıyor ve nispî olarak yatırım yapmak da daha kolay olarak niteleniyor. Buna karşılık Türkiye’de hem yüksek teknolojili, hem de orta-yüksek teknolojili yatırımlar, stratejik ya da öncelikli olarak uzun müddettir teşvik ediliyor. Lakin yeni yayımlanmaya başlayan sanayi siciline kayıtlar dikkate alındığında, 2020’den bu yana neredeyse faaliyete başlayan firmalarda bu cins yatırımlar sabit bir oranda görülüyor.
Türkiye’de 2020-2023 Ocak-Nisan devrinde yüksek teknolojili eserlerin üretimi için faaliyete başlayan sanayi kuruluşlarının oranı, tıpkı periyotta faaliyete başlayan toplam firmalar içinde yüzde 1,3 yüke sahip. Orta yüksek teknolojili imalatlarla birlikte bakıldığında da oran yüzde 22,6’ya çıkıyor. Fakat bu ikisinin toplamını her yıl faaliyete başlayanlara oranına bakıldığında da çabucak hemen sabit yüzde 22 oranı dikkat çekiyor.
Sanayi sicili metodolojisinde, yüksek ve orta yüksek teknolojili eserler, NACE Rev.2’ye nazaran yapılıyor. Buna nazaran yüksek teknolojili eserler NACE Rev.2. Kodu 21. Temel eczacılık eserlerinin ve eczacılığa ait gereçlerin imalatı, 26. Bilgisayarların, elektronik ve optik eserlerin imalatı ve 30.3. hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinelerin imalatından (uçak, helikopter, planör, zeplin, sıcak hava balonu ve bunların kesim ve aksesuarları) oluşuyor.
Orta yüksek teknolojiler ise 20. Kimyasallar, 25.4 silah ve mühimmat, 27.Elektrikli teçhizat imalatı, 28.Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, 29.Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı, 30.1.Gemi ve tekne üretimi, 30.3. Hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinelerin imalatı ile 32.5. Tıbbi ve dişçiliğe ilişkin araç ve gereçlerin imalatından oluşuyor.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.