Altın fiyatlarında yaşanan artış ve seçim sonrası kurda beklenen üst istikametli hareket, Kapalıçarşı’da altın satışlarını 2’ye katladı.
Merkez Bankası, cari açık telaşı ile altın satarak piyasaya müdahale ederken dış piyasa ile gramda 100 TL’ye kadar çıkan makas, spekülasyonlara yol açtı.
Altın fiyatlarında yaşanan artışın yanı sıra seçim sonrası kurda beklenen üst istikametli hareket, Kapalıçarşı’da ziyaretçi trafiğini artırdı. Banka promosyonları, EYT tazminatı ve bayram ikramiyesini alan çalışanların yanı sıra gelirini enflasyon karşısında korumak isteyen vatandaşlar, çarşının yolunu tuttu ve yatırımlık altın satan kuyumcuların önünde adeta kuyruk oluşturdu.
Hareketlilik yalnızca Kapalıçarşı ‘da değil, çarşı dışında faaliyet gösteren noktalarda da misal halde gerçekleşti.
İstanbul Kuyumcular Odası Lideri Mustafa Atayık, ramazan ayının ikinci haftasından itibaren talebin hızlandığına dikkat çekerek satışların yüzde 30 artış gösterdiğini kaydetti. Kapalıçarşı esnafı ise son haftalarda satışların ikiye katlandığını lisana getirdi.
Demir sandıklar gitti, altın sırası geldi
560 yılı aşkın tarihi bulunan ve 2 bin 500’e yakın mağazaya konut sahipliği yapan Kapalıçarşı, geçtiğimiz ay rekor düzeye yükselen döviz talebi ile gündeme gelmişti. Demir sandıklar ile dövizlerin taşındığı çarşı, şimdilerde döviz değil fizikî altın talebi ile gündemde.
Söz konusu değişimi yerinde gözlemlemek için ziyaret ettiğimiz Kapalıçarşı’da tekerlekli demir sandık trafiğinin yok denecek kadar azaldığını gördük. Onun yerini ise yatırımlık altın satan kuyumcuların önünde vakit zaman oluşan kuyruklar almıştı. 45 bin metrekarelik alan üzerine konseyi çarşıda 800 civarında kuyumcu esnafı bulunuyor lakin bunların büyük bir kısmı işçiliğin ağır olduğu takı satışı gerçekleştirirken kalanlar ise yatırımlık altın alış satışı gerçekleştiriyor.
İşte o kuyumcuların günün her saatinde neredeyse hiç boş kalmıyor. Görüştüğümüz esnaf da altın fiyatlarında yaşanan artış ve seçim sonrası dolar kurunda beklenen üst istikametli hareketin tesiri ile işlerin son haftalarda ikiye katlandığını lisana getirdi.
Semtlerde talep yüzde 30 arttı
Hareketlilik çarşı dışında faaliyet gösteren kuyumcu mağazalarında da benzeri halde yaşanıyor. İstanbul Kuyumcular Odası Lideri Mustafa Atayık, Kapalıçarşı’nın yanı sıra Kuyumcukent ve semt/ perakende mağazalarımızda da Ramazan ayının ikinci haftasından itibaren hareketliliğin başladığını belirterek şunları söyledi:
Darphane’nin üretimi 3’e katlandı
Gelişme, Darphane’nin bilgilerine de yansıdı ve bu durum yatırımlık altın üretiminde rekoru getirdi. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü datalarına nazaran bu yılın Ocak-Nisan devrinde Darphane’nin altın üretimi, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 316 artarak 12 milyon 649 bin 312 adete ulaştı.
2022 yılının birebir devrinde bu sayı 3 milyon 37 bin 276 adet olarak gerçekleşmişti. Darphane’nin yalnızca çeyrek altın üretimi bu yıl Ocak’ta 2 milyon 211 bin 250, Şubat’ta 2 milyon 243 bin 580, Mart’ta 1 milyon 312 bin 110 ve Nisan’da da 1 milyon 643 bin 950 adete yükseldi.
Peki bu durum cari açığa yol açan en değerli kalemlerden altın ithalatına nasıl yansıdı? Bu bahiste da Merkez Bankası harekete geçti. TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu da geçen hafta gerçekleşen enflasyon raporu bilgilendirme toplantısında “Merkez Bankası olarak kendi rezerv gücümüzle piyasaya girdik ve altın ithalatı iki aydır çok düşük düzeylere geriledi.” diyerek bankanın altın satarak piyasaya müdahale ettiğini doğrulamıştı.
Kapalıçarşı kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran de Merkez Bankası günde 50 kg altın satıyor ve daha evvel dolar ile yapılan satış son periyotta TL ile gerçekleştiriliyor.
Komisyon ile ilgili spekülasyon
Altın borsalarında 31,1 gramlık ons altın fiyatı, dün prestiji ile 2 bin 26 dolar düzeyinde idi. 32 ons altın da bir kilogram altına denk geliyor. Bu biçimde 1 kilogram altının fiyatının yeniden dünkü piyasa sayılarına nazaran alış fiyatı 64 bin 709, satış fiyatı da 64 bin 721 dolar.
Ancak içerde süreç gören fiyat ile milletlerarası fiyat ortasında daha evvel azamî 500 dolar olan fark, halihazırda 3 bin 300 dolara kadar çıktı. Bu ons bazında 100 dolar gramda ise 100 TL’ye denk geliyor. Bu da Kapalıçarşı’da fiyatın dün prestiji ile gram fiyatının bin 390 TL’lere çıkmasına yol açtı.
Oysa milletlerarası piyasa sayılarına nazaran gram fiyatı bin 280 TL civarına denk geliyor. Lakin MB’nin altını kaçtan sattığına yönelik detayların olmaması, kelam konusu farka yani komiteye yönelik spekülasyonlara yol açıyor.
Altın ithalatı tepeden döndü
Artan altın talebine karşın MB’nin de müdahalesi sayesinde altın ithalatında gerileme başladı.
TÜİK dataların nazaran Ocak ayında 5,2 milyar dolar ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyine yükselen altın ithalatı, Şubat’ta 4,2 milyar dolar ve Mart ayında da 1,9 milyar dolara kadar geriledi.
Böylece birinci çeyrek prestiji ile değerli ve yarı değerli taşlar faslında yer alan altın ithalatı 11,4 milyar dolar oldu. Ocak ayında 733 milyon dolar olan altın ihracatı ise ŞUbat’ta 812 milyon dolar ve Mart’ta da 1,1 milyar dolara çıktı.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.