Ethereum, akıllı sözleşmelerin ve merkeziyetsiz uygulamaların (dapps) oluşturulmasını sağlayan oldukça popüler bir blokzinciri. 2015 yılında Vitalik Buterin tarafından başlatılan proje, o zamandan beri piyasa değeri açısından en büyük ikinci ağ ağı haline geldi.
Ethereum’un en önemli özelliklerinden biri şüphesiz akıllı sözleşmeleri desteklemesi Akıllı sözleşmeler, sözleşme şartlarının doğrudan kod satırlarına yazıldığı kendi kendini yürüten sözleşmeler olarak kısaca tanımlanabilir. Ancak son derece kullanışlı ve verimli olmasına karşın ağ üzerinde büyük bir yük oluşturur: Yavaşlık ve işlem ücreti.
Ethereum’un yüksek işlem ücretleri birçok kullanıcı için büyük bir endişe kaynağı. Yüksek ücretler, ağın artan kullanım ve merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarının çoğalmasıyla gerilen sınırlı kapasitesinin bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Ethereum 2.0‘ın uygulanması yoluyla bu sorunu çözmek için çaba sarf edilirken, Merge sonrası yüksek ücretler birçok kullanıcı için önemli bir engel olmaya devam ediyor.
Öyle ki her ne kadar uçuk bir örnek olsa da, Ethereum kullanıcılarından biri, tek bir işlem için 39.050 dolarlık işlem ücretini görünce bunu Twitter’da paylaştı. Doğal olarak bu miktar hâlihazırda sabrı taşan birçok kullanıcı tarafından büyük tepki topladı.
Ethereum working great! only $39,050 in gas fees for a transaction… pic.twitter.com/lBjDkNse2Y
— Jason A. Williams (@GoingParabolic) January 22, 2023 Tek bir Ethereum işlemi için 39.000 dolarlık işlem ücreti
Gas ücreti olarak da bilinen Ethereum işlem ücreti, kullanıcıların Ethereum blokzincirinde bir işlemi gerçekleştirmek veya akıllı bir sözleşmeyi yürütmek için ödediği ücret olarak kısaca tanımlanabilir. Bu ücret, Ethereum ağının yerel kripto para birimi olan Ether (ETH) cinsinden ödenir ve büyük bir kısmı validator’lara aktarılır.
Gas fiyatı, Ethereum ağındaki işlemlere yönelik genel talepten etkilenir. Ağ tıkandığında, kullanıcılar işlemlerinin bir sonraki bloğa dahil edilmesi için daha fazla ödemeye istekli olduklarından, gas fiyatı artma eğilimindedir. Öte yandan, ağ daha az sıkışık olduğunda, gas fiyatı düşme eğilimindedir.
Gas fiyatını etkileyebilecek bir diğer faktör de merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamaları gibi Ethereum ağında yeni uygulama sayılarının giderek artması. Bu uygulamalar, ağın kapasitesini zorladığı için gas fiyatının artmasına neden olabilecek yüksek hacimli işlemler üretme eğilimindedir.
Ancak bir kullanıcı ağın öyle bir yoğun zamanına denk gelmiş olacak ki, sistem kendisini 39.050 dolarlık oldukça mütevazi bir fatura çıkartış. Jason A. Williams adlı 200 binin üzerinde takipçisi olan kullanıcı, yaptığı paylaşımdan kısa bir süre sonra oldukça büyük tepki aldı.
Bir kesim kullanıcı bunun anlık bir şey olduğunu ve sistemi doğru yansıtmadığını savunurken, diğer taraf ücretlerin artık tahammül edilemez boyutlara ulaştığından yakındı.
Bu noktada muhtemelen bu işlemin 1 saat sonrasında mevcut fiyatının yüzlerce kat ucuz olacağını belirtmek gerekiyor. Ancak bu denli yükselişlerin acil işlemlere bir darbe vurduğu da bir gerçek.