Merkez Bankası, Menkul Değer Tesisine Ait Uygulama Talimatı’nda değişikliğe gitti.
Buna nazaran menkul değer tesisinde 3 aydan uzun vadeli kur müdafaasız TL mevduata geçişler, TL mevduat hesaplamasında 1,5 kat olarak hesaplanacak. Bu atağın, kur müdafaasız ve uzun vadeli mevduatı teşvik etmeye yönelik olduğunu belirten bankacılık bölümü kaynakları, kur muhafazalı mevduattan çıkanların da dövize gitmek yerine uzun vadeli TL mevduata döndürülmesinin sağlanmasının amaçlandığını vurguladı.
Kaynaklar, bankacılık kesiminde 90 gün üzeri mevduat yarışı başlayabileceğini kaydetti. Kesim kaynakları buna karşın kur muhafazalı mevduat yahut kur muhafazalı mevduattan çıkışta dövize dönüşe alternatif oluşturma konusunda, bu atağın çok başarılı olamayabileceğini de lisana getirdi.
Şu anda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Mayıs ayı bilgilerine nazaran toplam mevduatta TL mevduat 6 trilyon lira düzeyinde bulunuyor. Bu ölçünün 1,07 trilyon lirası vadesiz TL mevduatta dururken 1 aya kadar vadeli TL mevduatta ise 1,02 trilyon lira tasarruf hesabı var.
En çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli TL mevduatın büyüklüğü ise 2,01 trilyon lira düzeyinde. 6 aya kadar vadeli mevduatta vatandaşın 1,41 trilyon lirası, 1 yıla kadar vadelide 242 milyar lirası, 1 yıl ve üzeri vadede ise 245,7 milyar lirası bulunuyor.
Mevduatın yüzde 33,5’i 3 aya kadar vadede
Böylece tasarrufların yüzde 33,5’i, 3 aya kadar vadeli mevduatta tutuluyor. 6 aya kadar vadeli TL mevduat, toplam TL mevduatın yüzde 23,6’sını oluştururken 1 yıla kadar vadeli TL mevduat yüzde 4, 1 yıl ve daha uzun vadeli TL mevduatın da toplam mevduattaki hissesi tekrar yüzde 4 düzeyinde.
3 aya kadar vadeli mevduat en fazla tercih edilen olduğu için bankacılık dalında de rekabetin ene ağır olduğu vade olarak öne çıkıyor. Merkez Bankası bilgilerine nazaran 30 Haziran prestijiyle 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 38,45 düzeyinde bulunuyor. Datalara nazaran 6 aya kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 27,56, 1 yıla kadar vadeli TL mevduat faizi yüzde 27,39 ve 1 yıldan daha uzun müddetli TL mevduat faizi ise yüzde 17,68 düzeyinde.
Merkez Bankasının bu atılımının akabinde bankacılık dalı kaynakları, 90 günün üzeri her vadede faizlerde kıpırdanma olabileceğini ve bilhassa 6 aya kadar vadede daha fazla rekabet yaşanabileceğine dikkat çekti. Ekonomistler ise kesimde rekabet yaratsa da döviz kurlarındaki sert yükselişin devam etmesi nedeniyle düz TL mevduatın kur muhafazalı mevduata yahut KKM dönüşü dövize yönelinmesini önlemede çok büyük bir muvaffakiyet sağlanacağı görüşünde değil.
KKM’nin kademeli küçültülmesine dönük bir adım
Gedik Yatırım Başekonomisti Serkan Gönençler, Merkez Bankasının yeni atağına yönelik şöyle konuştu:
KKM 2.74 trilyon liraya yükseldi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık datalarına nazaran uzun bayram tatilinin olduğu 1,5 iş gününde, kur muhafazalı mevduat hesapları 19 milyar 785 milyon lira artarak 2 trilyon 739 milyar 394 milyon liraya yükseldi.
Böylece KKM büyüklüğü yeni tarihi tepesine çıkmış oldu.
KKM büyüklüğü, kurlardaki artış nedeniyle dolar cinsinden ise geriledi. BDDK datalarına nazaran 27 Haziran haftasında KKM hacmi 106 milyar 65 milyon dolar oldu. BDDK bilgilerine nazaran bankacılık sisteminde toplam mevduatlar da 11 trilyon 638,3 milyar dolara yükseldi.
Ticari ve başka krediler 27 Haziran haftasında 7 trilyon 817,6 milyar lira olurken 23 Haziran haftasında 7 trilyon 753,5 milyar lira düzeyinde bulunuyordu.
Sektörde tüketici kredileri de 27 Haziran haftasında 1 trilyon 383,6 milyar liraya yükseldi, ferdî kredi kartları 785,3 milyar lira oldu. 23 Haziran haftasında 764,3 milyar lira düzeyindeydi. Bankacılık kesiminde takipteki alacaklar da 23 Haziran’daki 167,8 milyar lira düzeyinden 27 Haziran haftasında 168,2 milyar liraya çıktı.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.